Suy nghĩ là cơ sở cho hành động của bạn và hành động xác định hành vi của bạn. Những hành vi này ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn về mặt cá nhân lẫn nghề nghiệp. Nhận thức được những kiểu hành vi sai lầm, biết những hậu quả không mong muốn của nó và điều chỉnh  hành vi bản năng có thể giúp chúng ta đạt được mục tiêu theo cách dễ dàng nhất có thể.

Hành vi là gì?

Hành vi là thước đo mức độ phức tạp của một cơ thể sống. Và con người sở hữu hệ thống thần kinh phức tạp nhất. Nó cho phép chúng ta thể hiện các hành vi khác nhau. Về mặt tâm lý, hành vi được định nghĩa là phản ứng của sinh vật đối với môi trường xung quanh ngay lập tức. Hành vi có thể là hệ quả của quá trình có điều kiện hoặc những trải nghiệm trong quá khứ.

Tác động từ hành vi của bạn

Là một cá thể trong xã hội, sự tương tác của chúng ta với các cá thể khác – trên cả phương diện cá nhân và nghề nghiệp là điều cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của chúng ta. Và trong quá trình phát triển, mục đích chính là tìm kiếm sự hài lòng, mãn nguyện và hạnh phúc cho bản thân. Về mặt chuyên môn, hành vi đóng góp phần quan trọng đưa chúng ta đến thành công. Những người khác nhìn nhận chúng ta theo cách chúng ta hành xử trong các tình huống khác nhau. Nhận thức này sẽ quyết định phần lớn cũng như ảnh hưởng đến thái độ tổng thể của họ đối với chúng ta. Hành vi của chúng ta có thể ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến người khác và cả chính chúng ta.

Hành vi của bạn là cố ý hay vô thức?

Tâm trí của chúng ta giống như một tảng băng. Trong đó, tâm trí ý thức – những thứ chúng ta nhận thức được – chỉ là phần nổi của tảng băng. 

Phần chìm của tảng băng là tâm trí vô thức. Nó còn được ví như một hồ chứa các cảm xúc, ký ức, suy nghĩ và mong muốn nằm ngoài ý thức. Mặc dù chúng ta không chủ động truy cập được vào các thông tin này nhưng nó chắc chắn ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta. 

Các nghiên cứu gần đây cho thấy rõ ràng là tâm trí vô thức đưa ra dự đoán cho bất kỳ hành động nào mà chúng ta quyết định thực hiện thông qua các hoạt động thần kinh. Nhưng nó xảy ra trước khi chúng ta có ý định làm điều gì đó một cách có ý thức. Tâm trí vô thức dường như chi phối các hành động mà chúng ta muốn thực hiện. Khi cố tình làm điều gì đó, chúng ta cố gắng hướng đến một kết quả cụ thể và hành động theo đó. Các mẫu hành vi có chủ đích có thể được trau dồi và trở nên nhuần nhuyễn, trong khi hành vi vô thức là bản chất và đến với chúng ta một cách tự nhiên. 

Các tình huống dẫn đến hành vi cố ý và hành vi vô thức

Có một số ví dụ trong cuộc sống hàng ngày giúp chúng ta phân biệt các loại hành vi theo phản ứng có chủ ý hay vô thức. Trong không gian cá nhân, nếu một người thân của chúng ta đang cảm thấy lo lắng, ngay lập tức chúng ta có phản ứng vô thức  là thể hiện tình cảm và đề nghị hỗ trợ. 

Nếu cấp dưới không thực hiện công việc như mong đợi, phản ứng vô thức của chúng ta là bày tỏ sự thất vọng và khiển trách. Nhưng chúng ta có xu hướng kiềm chế và thay vào đó, nói chuyện với cấp dưới một cách lịch sự bằng cách giải thích lỗi của họ, hy vọng rằng lỗi sẽ không lặp lại vào lần sau. Đây là một ví dụ cơ bản về hành vi có chủ ý, thay thế vô thức và làm cho chúng ta nhận thức được hậu quả mà hành vi của chúng ta có thể dẫn đến.

Bạn có kiểm soát được hành vi của mình?

Thông thường trong các môi trường chuyên nghiệp, các nhà tuyển dụng nói rằng họ chọn một ứng viên dựa trên “tính cách”. Mặc dù điều này có thể đúng, nhưng tính cách không bao giờ có thể xác định cách mọi người hành xử trong các tình huống cụ thể. 

Xu hướng hành vi của một người có thể cho biết nhiều thông số hơn là ‘tính cách’. Nhưng điều gì thực sự góp phần vào khuôn mẫu hành vi của một cá nhân? Câu trả lời là kinh nghiệm và điều kiện. Trên thực tế, đây là lý do chính khiến con người khác với động vật. Chúng ta có khả năng bẩm sinh để phát triển thói quen, hành động, tiếp nhận những lời chỉ trích, sửa chữa, điều chỉnh và lặp lại toàn bộ quá trình. 

Do đó, các mẫu hành vi được trau dồi sẽ định hình phản ứng của chúng ta. Các phản ứng này sẽ được tự động hóa theo thời gian. Những phản hồi tự động và ‘được lập trình’ này hỗ trợ các giá trị và niềm tin của chúng ta, giúp chúng ta cân bằng, an toàn và tồn tại. 

Tất cả những hiểu biết này là kết quả của nhiều năm nghiên cứu về Khoa học thần kinh và Lập trình ngôn ngữ tư duy. Nhiều người nhầm lẫn đây là những phản hồi tự phát, nhưng thật chất chúng là những phản hồi tự động. Vì vậy, bạn có thể học các mẫu hành vi mới trong khi vẫn kiểm soát các hành vi hiện có của mình bởi hành vi cũng là một phản ứng tự động hoặc vô thức. 

Đánh giá hành vi và tìm kiếm sự huấn luyện để hiểu cách ứng xử, phản ứng phù hợp với các tình huống cụ thể sẽ giúp chúng ta thành công hơn. AccuMatch BI cung cấp một bản đánh giá chính xác các mẫu hành vi của bạn. Nó tuân theo một khung khoa học thần kinh, lập trình ngôn ngữ tư duy và tâm lý học hành vi nhận thức, xem mỗi cá nhân là duy nhất. Bảng đánh giá và chương trình này mang lại lợi ích cho các cá nhân, nhân viên, các nhà lãnh đạo và bất kỳ ai muốn mở rộng tầm nhìn, tìm hiểu giải quyết các hạn chế hành vi của mình.

Coach Tina Nguyễn 

Dịch từ bản gốc Behavioral impact how you impact others starts with a behavior is yours deliberate or unconscious

của Nagui Bihelek – Founder tổ chức AccuMatch Behavior Intelligence, Canada